تحلیل مبانی اندیشه های خرد گرایی در شاهنامه فردوسی

Authors

مریم صادقی گیوی

abstract

خرد گرایی مهم ترین اندیشه ی فردوسی در شاهنامه است ؛ فردوسی ، خرد را مهم ترین ملاک در راهبرد ها و راهکارهای زندگی انسان می داند و بر آن است که وجه ممیزه ی انسان در آفرینش ، خرد است و بر همین اساس نیز شخصیت و عملکرد شاهان و پهلوانان ایرانی را تبیین و ارزیابی می نماید .فردوسی ، شاهنامه را در قرن چهارم با هدف تبیین اندیشه های سیاسی و اجتماعی جامعه ی ایران پیش از اسلام ، می سراید و خرد را عامل تکمیل و تعیین کننده ی اعمال قدرت و مشروعیت سلطنت می داند . درقرن چهارم، با سیاست های نسبتا تساهل آمیز سامانیان و ایجاد شرایط نسبی رفاهمندانه ی اجتماعی و اقتصادی، خرد گرایی به اوج می رسد و شاهنامه ی فردوسی به عنوان خردنامه ی ایرانی ، آفریده می شود . مهم ترین عوامل تثبیت اندیشه ی خرد ورزی، تحکیم اندیشه های اعتزالی و گرایش به حکمت و فلسفه و انسان گرایی برای تبیین عقلانی اصول دین اسلام و گسترش آن در این قرن است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تحلیل مبانی اندیشه‌های خرد گرایی در شاهنامه فردوسی

خرد گرایی مهم ترین اندیشه ی فردوسی در شاهنامه است ؛ فردوسی ، خرد را مهم ترین ملاک در راهبرد ها و راهکارهای زندگی انسان می داند و بر آن است که وجه ممیزه ی انسان در آفرینش ، خرد است و بر همین اساس نیز شخصیت و عملکرد شاهان و پهلوانان ایرانی را تبیین و ارزیابی می نماید .فردوسی ، شاهنامه را در قرن چهارم با هدف تبیین اندیشه های سیاسی و اجتماعی جامعه ی ایران پیش از اسلام ، می سراید و خرد را عامل تکمیل...

full text

خرد سیاسی در شاهنامه فردوسی مبانی و ساختارها

«خرد» را می‌توان مهم ترین مفهوم مطرح شده در شاهنامه فردوسی دانست. این مفهوم هنگامی که در عرصه اداره کشور و اعمال حکمرانان قرار می‌گیرد رنگ و بوی سیاسی می‌یابد و می‌توان از آن به عنوان «خرد سیاسی» تعبیر کرد. لازمه پرداختن به خرد سیاسی و جوانب و کارکردهای آن آگاهی از مبانی و ساختارهای آن است. این مبانی قابل استخراج از متون کهن ایران باستان که شاهنامه فردوسی تا حد زیادی متاثر از آنها می‌باشد، عبا...

full text

خرد سیاسی در شاهنامه فردوسی مبانی و ساختارها

«خرد» را می توان مهم ترین مفهوم مطرح شده در شاهنامه فردوسی دانست. این مفهوم هنگامی که در عرصه اداره کشور و اعمال حکمرانان قرار می گیرد رنگ و بوی سیاسی می یابد و می توان از آن به عنوان «خرد سیاسی» تعبیر کرد. لازمه پرداختن به خرد سیاسی و جوانب و کارکردهای آن آگاهی از مبانی و ساختارهای آن است. این مبانی قابل استخراج از متون کهن ایران باستان که شاهنامه فردوسی تا حد زیادی متاثر از آنها می باشد، عبار...

full text

بازتاب اندیشه های فردوسی در دعاهای شاهنامه

شاهنامة فردوسی همچون دائره¬المعارفی مسائل گوناگون اجتماعی، اخلاقی، دینی، سیاسی و ... را در بر دارد،یکی از این موضوع ها دعاهایی است که در جای جایِ داستان¬های کتاب مورد بحث به گونه¬ای زیبا تعبیه شده است، می دانیم که سابقة تاریخی دعا به پیدایش بشر می رسد، و می توان از لابلای دعاهای نقل شده به طرز تفکر و شیوة زیستن انسان در دوره های گوناگون پی برد، حتی با بررسی دقیق دعاها امکان آگاهی از وضعیت طبیعی ...

full text

تحلیل ازدواج در شاهنامه فردوسی

هدف ازاین پژوهش بررسی نقش و جایگاه زنان بعنوان عامل موثر در ازدواج وتشکیل خانواده در شاهنامه فردوسی بود. رویکرد اجتماعی قصه ها ی شاهنامهنشانگرآن بود که تشکیل خانواده ،خارج از اصول پدرسالاری صورت می گرفت.بعبارتی سازمان دهندگان امور اجتماعی خانواده زنان بودند نه مردان .در حالیکهدر رویکرد اسطوره شناسی، الگوی مرد مداری حاکم بوده است.چنانکه در جایجای شاهنامه سخن از دلیری و شجاعت مردانی است که همواره...

full text

نقد و تحلیل رؤیا در شاهنامه فردوسی

مقوله رؤیا به عنوان جزئی از زندگی روحی و معنوی آدمی، ذهن او را همواره به خود مشغول داشته است. این موضوع در شاهنامه نیز از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. با توجه به اهمیتی که رؤیاها در پیشبرد داستان‌های شاهنامه و اهداف متعالی تربیتی و دینی و اخلاقی فردوسی دارد، این پژوهش با رویکرد تحلیلی به طبقه‌بندی رؤیاهای شاهنامه از نظرساختاری و محتوایی می‌پردازد و نقش آنها را در روند شکل گیری داستان‌ها مورد تو...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
مطالعات نقد ادبی

Publisher: دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

ISSN 2322-584X

volume 4

issue 17 2010

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023